All Categories
Featured
Table of Contents
Waardoor dit precies gebeurt is niet duidelijk. Het lijkt erop dat er verschillende factoren een rol spelen. Wanneer de gewichtstoename onwenselijk is, bespreek dit dan met de arts/VS/PA of diëtist. Door pijn, benauwdheid en vermoeidheid kan eten en drinken een opgave zijn. Bij deze klachten is er vaak minder zin in eten.
Vermoeidheid kan zorgen voor verminderde eetlust maar ook voor beperkingen in het voorbereiden van maaltijden en het halen van boodschappen. Bespreek de klachten die eten en drinken in de weg staan met de arts/VS/PA. palliatieve fase gedicht palliatieve zorg quotes. De last die zieke en kwetsbare mensen kunnen ervaren op lichamelijk, emotioneel, sociaal, praktisch en levensbeschouwelijk gebied, wordt samengevat in de term distress
Dat komt vooral doordat over het algemeen voldoende, smakelijk en goed kunnen eten wordt gezien als een voorwaarde voor leven, gezondheid en beter worden en een eigen verantwoordelijkheid daarvoor. Onbedoeld gewichtsverlies maakt de ziekte meer zichtbaar en confronterend. Dat maakt dat zieke mensen, en de naaste die voor het eten zorgt, vaak gefixeerd zijn op voeding, zelf iets willen doen en met eten en drinken willen werken aan een mogelijk herstel van gezondheid.
Voeding is daarnaast niet alleen een bron van voedingsstoffen, maar heeft ook een belangrijke sociale functie: men eet en drinkt graag samen met anderen. Samen eten is voor veel mensen een van de hoogtepunten van de dag. Samen de dag beginnen, samen de dag doornemen (alles over het levenseinde wegwijs in palliatieve zorg). Als niet meer op de gebruikelijke manier gezamenlijk kan worden gegeten, omdat iemand bijvoorbeeld aangewezen is op sondevoeding, heeft dat gevolgen voor de gezinssituatie en sociale contacten
Als voedingsmiddelen en maaltijden voornamelijk tegenzin oproepen of helemaal niet meer kunnen worden gebruikt, kunnen momenten van genieten veranderen in stressvolle situaties. palliatieve zorg gent. Opknappen door voeding is alleen mogelijk als de ziekte en de levensfase dat toelaat. Wanneer de ziekte heel actief is, kan het lichaam niet opknappen door goede voeding
Dat klachten toenemen ligt niet aan de persoon die ziek is, ook niet aan de manier waarop anderen voor de zieke zorgen en ook niet aan de naasten (kaderarts palliatieve zorg). Klachten en symptomen zijn uitingen van de ziekte die zich verder ontwikkeld. Het lichaam is zo bezig met de ziekte, dat eten en drinken en speciale voeding (bijvoeding en kunstmatig toegediende voeding) meer kwaad dan goed gaan doen, meer een last vormen dan dat het een positief effect kan hebben
Dit kan betekenen dat minder eten, anders eten en zelfs stoppen met eten (of stoppen met het toedienen van kunstmatige voeding), beter is dan doorgaan met eten."Vooral in de laatste levensfase is het goed om van elkaar te weten welke opvattingen en gedachten er zijn over voeding en vocht. Uit onderzoek blijkt dat diegene die ziek zijn zich geen tot weinig zorgen maken over minder eten en drinken.
Sommige geven ook aan dat zij eten en drinken als zinloos ervaren, aangezien de laatste levensfase en daarmee hun sterven nabij is - nieuws palliatieve zorg. Naasten laten weten eten en drinken juist wel belangrijk te vinden voor de zieke, omdat het routine geeft aan het leven, een sociaal samenzijn is en vanwege de voedingswaarde
Zij reageren dan ook verschillend op deze verandering. Sommigen accepteren de veranderingen en volgen de patiënt in wat voor diegene belangrijk is en kwaliteit van leven geeft. Anderen willen dat de zieke blijft eten en drinken en zien het als een onderdeel van ‘het gevecht’ tegen de ziekte en de dood.
Dit kan rust geven en een dagelijkse strijd voorkomen. Het kan zelfs het gesprek over het naderende einde van het leven verbeteren."(Raijmakers, N. Vocht en voeding in de laatste levensfase: verminderde orale inname is een belangrijke verandering voor naasten - knipperlichten palliatieve zorg. Pallium: 2013, 15(5), 22-23) In de palliatieve fasen kunnen veranderingen en symptomen optreden
Anders omgaan met het dagelijkse ritme, of andere voedingsmiddelen proberen, kan een positief effect hebben - thuisverpleging vlaamse ardennen. Dit vraagt ook om anders denken over voeding en de doelen van eten en drinken. Niet alleen van diegene die ziek of kwetsbaar is maar ook van de naasten. Een gebrek aan eetlust kan komen door behandelingen of het gebruik van medicijnen
Het kan ook een gevolg zijn van mondproblemen, verandering van smaak en reuk, vermoeidheid, pijn of mentale spanning. palliatieve zorg beveren. Verminderde eetlust, snel een vol gevoel hebben en afkeer van eten en drinken komt ook voor wanneer de ziekte verder gaat en het lichaam steeds meer overneemt. Dit komt vooral voor in de (terminale) symptoomgerichte palliatieve fase
Eten en drinken vraagt dan meer energie om te verwerken dan dat het energie oplevert. Het lichaam geeft dan zelf aan dat het geen behoefte heeft aan eten en drinken. Tips over eten en drinken bij een verminderde eetlust staan in bijlage 1.Het is vooral goed om uit te proberen wat helpt.
Wat eerst als lekker werd ervaren kan later gaan tegenstaan of andersom. Wanneer zelf koken de eetlust vermindert is het handig iemand anders te vragen het eten te bereiden en niet in de keuken te zijn op dat moment - palliatieve zorg begeleiding familie. Belangrijkste tip van alles is: Eet en drink vooral naar smaak! Deze problemen kunnen in alle palliatieve fasen voorkomen als gevolg van behandelingen, medicijngebruik of door het voortgaan van de ziekte of kwetsbaarheid
Het belangrijkste is te onderzoeken of de oorzaak van de klacht weggenomen of symptomatisch behandeld kan worden. Bijvoorbeeld met medicijnen of aanpassingen zoals (kunst) gebit verbetering. Misselijkheid en braken komen voor is alle palliatieve fasen, als gevolg van de ziekte, behandelingen of medicijngebruik. Overleg met een arts/VS/PA of er aanpassingen mogelijk zijn, of medicijnen tegen de misselijkheid die kunnen helpen.
De arts/VS/PA kan een verwijzing verzorgen - palliatieve zorg vlaanderen. Bij misselijkheid en braken in de (terminale) symptoomgerichte fase is het soms mogelijk een oorzaak te behandelen. In andere gevallen zal er met medicijnen, maagontlediging door een maaghevel, adviezen over eten, drinken en leefstijl gezocht worden naar verlichting van de klachten. Tips over eten en drinken bij misselijkheid staan in bijlage 2
Dit kan komen door bepaalde medicijnen, uitdroging, roken en niet eten en drinken. Het kan ook het gevolg zijn van sommige vormen van chemotherapie of van een bestralingsbehandeling in het gebied rondom hoofd en hals. Wanneer een droge mond door bestraling komt kan het blijvend zijn. Veel drinken helpt dan over het algemeen niet.
Tips over eten en drinken bij een droge mond staan in bijlage 3. Kauw- en slikproblemen zijn er in veel vormen met verschillende oorzaken - wat is palliatieve zorg?. De klachten kunnen van lange of korte duur zijn. Wanneer de mond, keel of slokdarm vanwege een tumor (mee)bestraald zijn, is er een grotere kans op slikproblemen
Dat kan ook nuttig zijn als er langdurig gemalen voeding nodig is. Soms kunnen voedingssupplementen of speciale voedingspreparaten nodig zijn. Overleg dit met de arts/VS/PA of diëtist. Door behandelingen zoals chemotherapie en bestraling kunnen ontstekingen in de mond en keel ontstaan. Hierdoor kunnen de mond en keel gevoelig en pijnlijk aanvoelen.
Dit maakt eten en drinken lastig. Is het beter of prettiger om gemalen, zachte of vloeibare voeding te eten? Dan zijn er diverse tips in de bijlagen onder droge mond (bijlage 3) en kauw en slikproblemen (bijlage 4) - algemene principes van palliatieve zorg. De vorming van taai slijm is een klacht die vooral voorkomt tijdens en na bestraling van tumoren in het hoofd halsgebied
Dit taaie slijm kan moeilijk worden weggeslikt of opgehoest en zit daarmee eten en drinken soms in de weg. Taai slijm komt ook voor bij roken en uitdroging. Taai slijm voorkomen of tegen gaan is moeilijk. Tips over eten en drinken bij hinderlijke slijmvorming staan in bijlage 5. Brandend maagzuur, ook wel zuurbranden genaamd, is een vervelend, vaak pijnlijk en branderig gevoel in de slokdarm, gelegen achter het borstbeen, tussen keel en maag.
Soms wordt een zure smaak geproefd. De klachten kunnen toenemen in liggende houding. Sommige mensen ervaren een kortademigheidsgevoel hierbij. Dit betekent niet dat er een probleem met de longen of de ademhaling is, het is alleen een naar gevoel. Er zijn een aantal algemene tips over eten en drinken die kunnen helpen om klachten van brandend maagzuur te verminderen, zie bijlage 6.
Enkele hiervan zijn te koop bij een drogist of apotheek, anderen zijn alleen op recept verkrijgbaar. Overleg hierover met de arts/VS/PA. Diarree is dunne ontlasting, die vaak meerdere keren per dag zorgt dat (acuut) toiletbezoek noodzakelijk is. lastmeter palliatieve zorg. Diarree kan wisselend van structuur zijn, van een brij tot waterdun. Het kan plotseling optreden en kort duren (zogenaamde acute diarree) of langer dan twee tot drie weken aanhouden (chronische diarree)
Dat komt voor bij verstopping/obstipatie (palliatieve zorg gent). Dan loopt er dunne ontlasting langs de verstopping naar het einde van de darm. Diarree kan door vele verschillende oorzaken ontstaan, zoals bij ziekte, bij behandelingen van ziekte (zoals bestraling, chemotherapie, invasieve pijnbestrijding en medicijngebruik), bij infecties en bij gebruik van sondevoeding. Diarree brengt verschillende klachten met zich mee
Daarnaast kan het zorgen voor schaamte, angst en gevoelens van ‘vies’ zijn. Bespreek diarree klachten met de arts/VS/PA om de oorzaak en de vorm van de diarree vast te stellen en eventuele tekorten aan zouten en elektrolyten tijdig te behandelen. gedicht palliatieve zorg quotes. Daarnaast zijn er tips over eten en drinken bij diarree die behulpzaam kunnen zijn, zie bijlage 7
Iedereen heeft een eigen ontlastingspatroon. Zodra deze gaat veranderen naar minder toiletbezoek en/of minder productie van de ontlasting per toiletbezoek, verharding van de ontlasting en buikpijn of pijn bij het ontlasten, kan er sprake zijn van een verstopping en ophoping van ontlasting in de darm. Deze verstopping kan door verschillende oorzaken ontstaan.
Ook minder bewegen kan een oorzaak zijn van verstopping. Bespreek veranderingen van het ontlastingspatroon en bijkomende klachten met de arts/VS/PA om de oorzaak van de obstipatie vast te stellen en eventuele behandelmogelijkheden (oa medicijnen, laxeermiddelen) te overleggen. Daarnaast zijn er algemene tips over voeding en vocht bij obstipatie die behulpzaam kunnen zijn, zie bijlage 8.
De oorzaak van passageklachten heeft te maken met een ziekte (bijvoorbeeld tumorgroei, een zweer of littekenweefsel in de slokdarm of in de overgang naar de maag) of gestoorde beweging van de slokdarm. Vooral droog en grote stukken eten kunnen dan blijven hangen. nieuws palliatieve zorg. Wat hierbij als wel en niet prettig wordt ervaren qua eten verschilt per persoon
In sommige gevallen is behandeling mogelijk, zoals het plaatsen van een stent (een buisje wat ervoor moet zorgen dat het eten beter door de slokdarm gaat), bestraling of medicijnen. Bespreek passageproblemen tijdig met de arts/VS/PA om de oorzaak vast te stellen en behandelopties te overleggen. Een consult bij de diëtist kan wenselijk zijn.
Wanneer het niet lukt om voldoende voedingstoffen en energie te eten tijdens de maaltijden kan bijvoeding worden gebruikt om het tekort aan te vullen en extra voedingstoffen binnen te krijgen. Dit kan in de ziektegerichte palliatieve fase belangrijk zijn tijdens behandelingen, om de fysieke conditie te ondersteunen (basisscholing palliatieve zorg). Hierbij is het goed een verwijzing naar de diëtist te krijgen voor informatie, adviezen en ondersteuning
In de terminale- en stervensfase heeft bijvoeding geen toegevoegde waarde. Bijvoeding bevat extra calorieën en/of eiwitten, vitamines, mineralen en spoorelementen. Sommige zijn verkrijgbaar met of zonder vezels. Er bestaan specifieke soorten bijvoedingen voor verschillende ziektebeelden. Voorbeelden van bijvoeding zijn;Drinkvoeding zoals nutridrink in diverse smakenVerrijkte toetjes en pudding‘Bouwsteentjes’, verrijkte mini gebakjesDe diëtist kan hierover informeren en adviseren.
In enkele gevallen wordt de sonde via de buikwand in de maag of de darm geplaatst, dat heet een PEG-catheter (2) of jejunostomie catheter (3).Bron afbeelding: voeding bevat alle voedingsstoffen die dagelijks nodig zijn, zoals koolhydraten, eiwitten, vetten, vitamines, mineralen, water en vezels. Het is bedoeld om het normale dagelijkse eten, en soms ook drinken, helemaal te vervangen.
Dat kan nodig zijn wanneer er niet zelf gegeten en gedronken kan worden. Bijvoorbeeld na een operatie of door een bepaalde behandeling. Soms door problemen van de mond, gebit, slokdarm of maag. Dit kan in de ziektegerichte fase maar ook in de symptoomgerichte fase voorkomen - mantelzorg palliatieve zorg. Het is goed om te weten dat de neus-maagsonde waardoor de voeding wordt toegediend af en toe vervangen moet worden en dat voor toediening van de voeding een (mobiele) pomp gebruikt wordt
Latest Posts
Basisopleiding Palliatieve Zorg Voor Artsen
Morfinepleisters Palliatieve Zorg
Bijscholing Palliatieve Zorg 2022